cilov

is. Qoşqu ləvazimatının, ağızlığa (kəmə) bənd edilmiş uzun hissəsi; qayışdan (ya ipdən) ibarət olan və qoşulmuş atı idarə etməyə xidmət edən hissəsi. Atın cilovundan yapışmaq. – <Yusif Sərrac> oturub, əlindəki cilovu tikib, tamam edirdi, çünki müştəri tapşırmışdı ki, gərək o gün hazır ola. M. F. A.. Usta əlindəki cilovu tikib hazırlamağa çalışır(dı). A. Ş.. Kəndli. atın cilovundan tutdu. M. Hüs.. // məc. İtaətdə, əldə saxlamaq, əl-qol açmağa qoymamaq üçün vasitə, qüvvə. <Kürd Musa:> Şaliko, Şaliko! Qüvvət bizdədir; Dünyanın cilovu əlimizdədir. S. V..

◊ Başına cilov keçmək – məc. evlənmək, başı bağlanmaq. <Nənəxanım:> <Şaqqulunun> başına cilov keçəndən sonra mən də rahat olaram, daha kişinin kötəyini yemərəm. Ç.. (Əlindən) cilov gəmirmək – birinin əlindən çox bərk hirslənmək, ona qarşı kin bəsləmək, onu cəzalandırmaq üçün fürsət aramaq. <Göyüş:> <Salmanın> fermaya getməyindən xəbər tutan Veysəl də Əhməd kimi cilov gəmirirdi. Ə. Abbasquliyev. Cilovda saxlamaq – tabeliyində, əlində saxlamaq. Cilovu əlində olmaq – tamamilə asılı olmaq, itaətində olmaq. <Qədir:> Bizim fağır-füqəranın cilovu həmişə sizin əlinizdə olub. M. C.. Cilovundan tutub geri çəkmək – bax cilovunu yığış- dırmaq (yığmaq, çəkmək, dartmaq). Birinci qadın bir az susduqdan sonra fikirli halda dedi: – İndi möhkəm bir əl lazımdır ki, <Rəşidin> cilovundan tutub geri çəksin. Ə. M.. Cilovunu (əldən) buraxmaq (vermək) – birinə tam sərbəstlik vermək, başlı-başına buraxmaq. Cilovunu əlində saxlamaq – bax cilovda saxlamaq. <Sürəyya:> Amma, qızım, Zakirin cilovunu əlində möhkəm saxla ha! H. Seyidbəyli. Cilovunu yığışdırmaq (yığmaq, çəkmək, dartmaq) – bax ipini çəkmək («ip»də). <Gülməmməd:> Vaxtında cilovunu çəkmədin. İndi də dalını bağlamaq olmayır. Ə. H.. <Rüstəm Qaraşa:> Nə <Mayanın> dədəsi məlumdur, nə nənəsi! Vaxt ikən cilovunu bərk yığışdır, sonra gec olar! M. İ..